ABD’de 67 milyondan fazla kişiyi kapsayan Medicare sağlık sigortasının, Enflasyon Azaltma Yasası kapsamında en çok tüketilen reçeteli ilk 10 ilaç için, ilaç firmaları ile sürdürdüğü fiyat pazarlıklarının sonucu yakın zamanda açıklandı.

Medicare'in gerçek ilaç fiyatlarını açıklaması ilk kez oldu; çünkü bu fiyatlar büyük ölçüde karmaşık bir ABD iade ve iskonto sisteminin ardında gizliydi.

Medicare, daha düşük fiyatların yürürlüğe girdikleri ilk yıl olan 2026'da 6 milyar dolar tasarruf sağlayacağını söyledi.

Alınan yüksek iskontolardan sonra bile iki katından fazla..

Rakamlar açıklanınca ortaya ilginç bir durum çıktı.

 ABD, ilaç fiyatlarında pazarlık yaptıktan ve yüksek oranda iskontolar elde ettikten sonra bile yüksek gelirli dört ülkeyle karşılaştırıldığında, bu ilaçlar için hala çok daha fazla ödeme yapacaktı.

Reuters'ın yaptığı bir incelemeye göre, ABD hükümetinin reçeteli ilaçlar için ilk kez müzakere ettiği fiyatlar, dört yüksek gelirli ülkede ilaç üreticilerinin anlaştığı fiyatların ortalama iki katından fazla, bazı durumlarda ise beş katıydı.

Reuters'ın Avustralya, Japonya, Kanada ve İsveç gibi diğer zengin ülkelerin belirlediği kamuya açık azami fiyatları incelemesi, bu ülkelerin aynı ilaçlar için çok daha düşük fiyatlar pazarlık ettiğini gösteriyordu.

Pazarlığı yapılan 10 ilacın dokuzunun 30 günlük tedariği 2026'da Medicare için 17.581 dolara mal olacak, oysa aynı kombinasyon bu yıl İsveç'e 6.725 dolara mal oldu. 10. ilaç olan Novo Nordisk'in insülin ilacı Novolog için karşılaştırılabilir fiyatları mevcut değildi.

Nashville'deki Vanderbilt Üniversitesi'nde sağlık politikaları profesörü olan Stacie Dusetzina, "ABD olarak her zaman dünyanın geri kalanına kıyasla fazla ödeme yapan ülke olduğumuzu kabul ettik" dedi.

Bu daha fazla ödüyor olmanın bir karşılığı olduğu düşünülüyor ABD’de bazı çevrelerde. Prof. Dusetzina ABD'nin tercih edilen müşteri olmanın karşılığını gördüğünü belirterek, bunun bir örneği olarak COVID aşılarının erken erişilebilirliğini gösterdi.

“Fiyatlandırmalar ülkelere özgü..”

Birçok ülkede, üreticilerle merkezi fiyat pazarlığına dayanan evrensel reçeteli ilaç kapsamı var; ancak ABD yasaları daha önce, ülkenin en büyük hükümet programı olan Medicare'in bu pazarlıkları yapmasını engelliyordu.

Bu konuda görüş belirten;

• Bristol Myers fiyatlandırmaların ülkeye özgü olduğunu ve ulusal sağlık sistemlerine ve düzenleyici politikalarına bağlı olduğunu söyledi.

• Merck ise ABD fiyatlarını yurtdışındaki jeneriklerle karşılaştırmanın geçerli olmadığını ifade etti.

Amgen yorum yapmayı reddetti ve diğer ilaç üreticileri de yanıt vermedi.

• Medicare'i denetleyen kurumun sözcüsü ise mevcut durumu ilginç bir yaklaşımla değerlendirdi ve yeni yasanın üretici verileri ve alternatif tedavilerin mevcudiyeti gibi faktörlerin dikkate alınmasını gerektirdiğini, ancak Kongre'nin müzakerelere uluslararası fiyatların gözden geçirilmesini dahil etmediğini söyledi.

ABD her zaman daha fazla ödüyor..

Kâr amacı gütmeyen RAND Corp tarafından 2022 reçeteli ilaç fiyatlarını inceleyen bir araştırmada ise ABD sağlık planlarının üç katından fazla ödeme yaptığı tespit edildi; markalı ilaçlar için, tahmini indirimlerden sonra bile..

Yapılan araştırmalar, yeni ve daha pahalı ilaçların daha hızlı benimsenmesinin ABD'de fiyatların artmasına yardımcı olduğunu, sağlık hizmetlerinin doğrudan faturasını ödeyen diğer yüksek gelirli ülkelerin ise reçetelere daha sıkı kısıtlamalar getirdiğini gösteriyor..

Jenerik ve biyobenzer ilaçların pazardaki yeri..

Orijinal markalı ilaçların daha düşük maliyetli jenerik veya biyobenzer versiyonları pek çok ülkede pazarda yer alıyor.  

• Örneğin, Merck'in diyabet ilacı Januvia'nın jenerik versiyonları, Kanada'da 2022'nin sonlarından bu yana piyasadayken, ABD’de patentleri 2026'ya kadar geçerli.

• Markalı bir ilacın patentleri sona erdiğinde ve jenerik versiyonları piyasaya çıktığında fiyatlar keskin bir şekilde düşer. Ancak ilaç üreticileri genellikle dozaj veya formülasyon gibi şeylerde küçük değişiklikler yaparak ABD patent kapsamını genişletebilirler.

• Müzakere edilen ilaçların en pahalılarından biri olan Amgen'in 1998'de ilk kez onaylanan romatoid artrit ilacı Enbrel'i için hala ABD'de biyobenzer rakip yok. ABD mahkemeleri Amgen'in patentlerini onaylayarak biyobenzerleri 2029'a kadar engelledi.

• Diğer ülkelerin halihazırda birden fazla seçeneği var. İsveç'te Enbrel biyobenzerinin 30 günlük tedarik fiyatı 709 dolar iken, Medicare'in yeni müzakere edilen fiyatı 2.355 dolar.

Johns Hopkins Bloomberg Halk Sağlığı Okulu'ndan yardımcı bilim insanı Mariana Socal, çoğu ilaç üreticisinin ABD'deki fiyatlarını her yıl artırdığını söyledi ve "Bir ilaç ABD pazarında ne kadar uzun kalırsa o kadar fazla ödüyoruz" dedi. Socal, diğer ülkelerde fiyatların genellikle zamanla düştüğünü de ekledi.

Brookings Enstitüsü'nün bir analizi, Medicare'in müzakerelerinin, piyasada rekabeti az olan ilaçlar için en büyük faydayı sağladığını gösterdi.

Tasarrufun yarısı 3 ilaçtan gelecek..

Yapılan hesaplamalara göre şu 3 ilaç;

Enbrel, Bristol Myers' ve Pfizer'ın kan inceltici Eliquis ve Johnson & Johnson's’ın Crohn hastalığı ilacı Stelara, Medicare'in beklenen 6 milyar dolarlık tasarrufunun yarısından fazlasını oluşturacak.

ABD dışındaki kimi ülkelere bakıldığında, jenerik rekabeti olmayan ilaçlar için bile bazı hükümetlerin daha düşük fiyatlar belirlediği görülüyor.

• Medicare'in AstraZeneca'nın ödemeyi kabul ettiği en yüksek miktar, diyabet ilacı Farxiga'nın 30 günlük tedariki 179 dolardır.

Oysa Farxiga'nın standart dozunun İsveç'teki 30 günlük maksimum fiyatı 35 dolar, Kanada'daki fiyatı ise yaklaşık 60 dolar..

Yeni bir dengeye doğru..

Medicare, ABD'deki ilaç harcamalarının yaklaşık üçte birini oluşturuyor ve artık her yıl daha fazla ilacın fiyat pazarlığına tabi tutulmasını sağlıyor.

Brookings Enstitüsü’nden Frank’ın bu konudaki değerlendirmesi şöyle:

"ABD'nin piyasayı zorladığını göreceğiz... böylece ABD artık uygun fiyat, yenilikçilik ve teşvikler arasında daha iyi bir denge kuran bir şey ödeyecek"

Kaynak için tıklayınız