Kan arzına her daim ihtiyaç duyulan cephe hatlarında sorun yaşanmaması için harekete geçen ABD ordusu, sentetik kan üretme çalışmalarına 46 milyon dolar ayırdı.

Popüler bilim sitesi Science'ta yer alan habere göre, üretilecek maddenin oksijen ve besin taşıma görevlerini ifa etmesi bekleniyor. Bunu yaparken nakil önünde duran kan grubu gibi engellerin de ortadan kaldırılması hedefleniyor.

46 milyon dolarlık yatırım, KaloCyte adlı bir şirketin ürettiği ErythroMer isimli bir kan ikamesine yapıldı. Bu ürünün avantajları şöyle sıralandı:

“Nanoparçacık tasarımlı ErythroMer”

Oksijen iletimi: Normalde dokulara oksijen taşıma görevini kırmızı kan hücreleri üstleniyor. ErythroMer ise nanoparçacık tasarımı sayesinde oksijeni en çok ihtiyaç duyulan bölgelere bırakabiliyor. Örneğin fiziksel travma halinde kanama bölgesine oksijen yöneltilebiliyor.

Kanama kontrolü: Bu ürün, kanamayı durdurmayı da hedefliyor. Diğer yandan polimer yapısıyla damarların büzüşüp kan akışının azalmasını da engelliyor.

Kanı yenileme: ErythroMer kaybolan kanın yerini de hızlıca doldurmaya çalışıyor.

Halihazırda farelerle yapılmış çalışmalar, kan hacimlerinin yüzde 70'inin ErythroMer'le değiştirilerek yapıldığı organ nakillerinin başarılı olduğunu gösteriyor. 

Bağışlanmış kanlar, soğutularak 42 güne kadar dayanırken ErythroMer oda sıcaklığında daha uzun süre saklanabiliyor. 

ABD'deki Maryland Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Dr. Allan Doctor'ın başını çektiği araştırma ekibi, 4 yıl boyunca bu kan muadiline çeşitli sentetik ve biyoartifisiyel maddeler katmaya çalışacak. 

Ayrıca soğutucu olmayan ortamlarda daha uzun süre bozulmadan kalması için de uğraşılacak. 

Önceden de hemoglobin tabanlı oksijen taşıyıcılar üretilmişti. Ancak dolaşım sisteminde serbestçe dolaşan hemoglobinler pek çok ciddi yan etkiye de yol açmıştı. ErythroMer hemoglobini sentetik bir zar içine alarak bunların önünü kesmeye çalışıyor. 

“Kan kaybından her yıl 2 milyon kişi ölüyor”

Ancak kanın karmaşık görevlerini birebir taklit etmenin güç olduğunu belirterek çekincelerini açıklayan bilim insanları da var. ABD'de ticari kullanıma sunulan bir kan muadili henüz yok.

Diğer yandan geçmişten beri gelinen nokta da ortada. 19. yüzyılda kan yerine süt enjekte edilmiş ve başta iyi gittiği düşünülen bu denemeler sonrasında peş peşe ölümlere yol açmıştı. Artık sentetik kanla hayat kurtarılan pek çok vaka kaydedilmiş durumda.

Her yıl kan kaybından 2 milyon kişinin öldüğü tahmin ediliyor. 

Kaynak için tıklayınız