Günümüzde daha yaygın olarak "Dünyanın en mutlu ülkesi" olarak anılmasına rağmen Finlandiya, yakın zamana kadar dünyadaki en yüksek intihar oranlarından birine sahip olmasıyla biliniyordu. Ancak son otuz yılda ülke, bir dizi ulusal girişim ve müdahaleyle intihar sayısını yarıya indirdi.

Guardian’ın haberine göre, Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü'nde (THL) araştırma profesörü olan Timo Partonen, 1990 yılına ait bir grafiği göstererek; "İntihar ölümleri açısından Finlandiya tarihindeki en karanlık yıldı" diyor.

THL'ye göre o yıl nüfusu 5 milyonun biraz altında olan Finlandiya'da 1.512 intihar ölümü kaydedildi. Buna karşılık, 2022'de Finlandiya'da 5,6 milyonluk nüfusta 740 intihar yaşandı; bu rakam AB ortalamasına paralel (biraz daha yüksek).

Ancak bu düz bir çizgide ilerlemedi. Partonen, "Bazı yıllar biraz yükseliyor, sonraki yıl biraz düşüyor, sonra aşağı, aşağı, aşağı gidiyor, sonra tekrar duruyor" diyor. "Fakat tabii ki daha iyi oranlara sahip olmak istiyoruz, dolayısıyla daha düşük oranlara."

“Sanılanın aksine, intihar vakaları en çok bahar mevsiminde görülür”

Partonen, intihar oranının yüksek olmasında Finlandiya'nın coğrafi konumu ve hava koşullarının bir rolü olup olmadığı sorusuna;

“Veriler, bunların etken olmadığını gösteriyor” cevabını veriyor ve şöyle devam ediyor;

"Aslında intihar vakaları kış aylarında en düşük seviyeye iniyor; Aralık, Ocak, Şubat. Nedeni net değil, ancak ilkbahar ve yaz başında zirve yapma eğilimindeler. Örneğin sıcaklık veya ışığa maruz kalma şeklinde bazı çevresel etkiler olabilir. Dolayısıyla insanlar, aylardır hatta yıllardır depresyonda iseler, genellikle baharın onlar için en zor zaman olduğunu bilirler."

Kendisi, bu olgunun evrensel olduğunu, güney ve kuzey yarıkürelerde, doğu ve batı kültüründe benzer modellerin bulunduğunu söylüyor ve şöyle diyor: 

"Depresyondaysanız beyniniz ve vücudunuz güneş ışığına maruz kalmanın artışına farklı tepki verir. Örneğin uykusuzluktan daha fazla acı çekmenize neden olabilir. Daha huzursuz, kaygılı olursunuz, dolayısıyla kaygı düzeyiniz artar ve depresyonunuz daha da kötüleşebilir.” 

“Ulusal intiharı önleme projesi”

İntihar oranlarının düşüşe geçme nedenlerinin başında, 1986 ile 1996 yılları arasında yürütülen ve intihar ölümlerini yüzde 13 oranında azaltan ulusal intiharı önleme projesi yer alıyor. 

Partonen, bu programın başarısını depresif bozukluğa yönelik bakımın iyileştirilmesine, daha hızlı ve erken teşhise ve daha iyi tedavilerin geliştirilmesine bağlıyor. 

Ayrıca proje dahilinde alkol bağımlılığı ve kişilik bozuklukları dahil olmak üzere diğer psikiyatrik bozuklukların nasıl tedavi edileceğine dair en iyi uygulama kılavuzları da tanıtıldı. 

Ancak THL, 2020'den 2030'a kadar sürecek yeni bir önleme projesiyle son yıllarda sabit kalan rakamları değiştirmeye yardımcı olmayı umuyor. Projenin amacı, kısmen halkın, gazetecilerin ve sağlık hizmeti sağlayıcılarının eğitimini geliştirerek intihar oranlarını daha da düşürmek.

Kaynak için tıklayınız